Càng giật gân, càng có cơ hội dẫn đầu lượng độc giả. Một thực tế cơ bản trong các bản tin truyền thông là, nếu một câu chuyện có yếu tố bạo lực thì nó có khả năng hút người đọc nhiều hơn. Thiên tai lũ lụt, cướp giật giống như tin cướp xe nhảy xuống sông Tô Lịch mới đây hay đánh chém nhau, hiếp dâm luôn kéo theo một “đại quân” báo giới khai thác với vô vàn đề tài khác nhau. “If it bleeds, it leads” (Tạm dịch: Nếu có chảy máu, nó sẽ dẫn đầu) vì thế là câu thần chú của các phương tiện truyền thông tin tức thế giới nhiều thập niên qua, và của Việt Nam khoảng chục năm trở lại đây khi mạng xã hội phát triển.

Cụm từ “If it bleeds, it leads” cũng được thể hiện xuyên suốt trong bộ phim Kẻ săn tin đen (Nightcrawler) do ngôi sao Jake Gyllenhaal thủ vai chính mang tên Louis Bloom. Bộ phim bắt đầu với những hình ảnh Bloom, một kẻ rỗng túi phải đi ăn cắp dây đồng, nắp cống, thậm chí cắt hàng rào để đem đi bán – đây cũng chính là chi tiết “đắt”, lột tả tính cách tìm mọi cách, có thể bẩn nhất, để sinh tồn và giúp Bloom gặt hái thành công khi quyết định trở thành kẻ săn tin tự do.

Khởi đầu bằng một chiếc máy quay đời cổ, Bloom bằng những thủ đoạn như thay đổi hiện trường vụ án, sắp đặt để cảnh sát và tội phạm đấu súng…, trong quá trình săn tin đã trở thành kẻ săn tin được các kênh truyền hình rào đón nhất. Ở cuối phim, hình ảnh Bloom chĩa súng bắn chết người cộng sự với anh ta từ đầu ngày khởi nghiệp là thông điệp khép lại của bộ phim: đạo đức là của hiếm trong thế giới báo chí.

Tất nhiên, nội dung của Kẻ săn tin đen được phóng đại nhưng nó đã phản ánh đúng hướng đi của truyền thông vốn có hơi hướng lá cải làm chủ đạo hiện tại: bóp méo sự thật, dàn dựng và vô cảm mới là những điều kiện cần để bán báo.

Truyền thông trong bóng đá cũng không có gì khác; cũng bóp méo sự thật, cũng dùng “bàn phím” để sử dụng các thủ thuật xử lý nguồn thông tin nhằm đạt mục đích cá nhân là cách làm của một bộ phận phóng viên với sự “hợp tác” của các tay đại diện và HLV. Đó là mối quan hệ dựa vào nhau để sinh tồn, và vì thế độc giả đừng thấy khó chịu khi ngày hôm trước vừa thấy tít “Rooney phát chán ở Old Trafford thì hôm sau “Rooney muốn trở thành huyền thoại Man Utd”.

Q. Nguyên